ATV skrót z
ang. All-Terrain
Vehicle, jest otwartym pojazdem (bez kabiny), przeznaczonym do jazdy poza
drogami utwardzonymi. Zazwyczaj są to pojazdy 3-kołowe (3 kołowiec to trike),
4-kołowe (quad), 6-kołowe lub nawet 8-kołowe. Definicja ANSI-American
National Standards Institute
nakazuje, aby pojazd taki był używany przez siedzącą na nim okrakiem,
pojedynczą osobę. Pojazd ten powinien mieć oponyo obniżonym ciśnieniu
(ułatwiające poruszanie się po grząskim terenie). Powinien być sterowany
przez drążki kierownicze (czyli powinien mieć kierownicę w postaci drążków -
podobną jak ta używana rowerze - w odróżnieniu od okrągłych kierownic
stosowanych w samochodach). Ze względu na walory trakcyjne znajduje również
zastosowanie w
rolnictwie i
ratownictwie górskim.
Rodzaje
quadów:
Ze
względu na zastosowanie pojazdy te są zwykle dzielone przez producentów na:
a/
sportowe - wyścigowe
b/
terenowe - przeprawowe
c/
rekreacyjne
Pierwsza grupa charakteryzuje się zwykle napędem na dwa tylne koła (2x4) i
dużym skokiem zawieszenia. Przeznaczona jest teoretycznie do szybkiej jazdy
po niezbyt wymagającym terenie. Różnią się ogólnym wyglądem nieco sportowym
podkreślając ich moc i dynamikę. Ich pojemność rozpoczyna się już od
najmniejszych liczb 50cm3 kończąc na jednych z najszybszych
quadów z silnikiem
przekraczającym 1.5 l które są w stanie osiągnąć prędkość nawet ponad 320
km/h. Główną klasą pojemności quadów sportowych, jest pojemność 450cm3.
Pojazdy te są wyposażane w lekką aluminiową ramę, specjalne kierownice oraz
amortyzatory gazowe. Osiągają one moc około 42 koni mechanicznych. Produkują
je firmy takie jak: Kawasaki, Honda, Yamaha, Suzuki, Polaris,
Bombardier(Can-am).
Modele
terenowe mają zazwyczaj napędzane wszystkie cztery koła (4x4), aczkolwiek
często pozostawiana jest możliwość odłączania przedniego napędu. Wiele
modeli wyposaża tego typu quady w blokady przedniego mostu oraz wspomaganie
kierownicy. Grupa ta jest przeznaczona do jazdy w ciężkim terenie (np.
bagna, głęboki
śnieg).
Silniki z tego
rodzaju quadu przekraczają moc nawet do 70
koni mechanicznych.
Ich prędkość maksymalna nie pobija rekordów lecz moc pozwala wjechać nawet
na najbardziej strome i niedostępne miejsca. Sekretem takiej mocy jest
zębatka zarówno na tylnej jak i na przedniej osi która jest o kilka,
kilkanaście bądź kilkadziesiąt zębów większa od zastosowanych na tylnej osi
quadów wyścigowych. Dzięki temu, quad ma znacznie większe osiągi w sile niż
w prędkości.
Quady
rekreacyjne stoją pomiędzy quadami sportowymi, a terenowymi. Służą do
wyjazdu na wycieczki krajoznawcze oraz różnego rodzaju spotkania
integracyjne są również często wykorzystywane do wypożyczalni quadów,
ponieważ naprawa ich nie jest skomplikowana. Ich modele mają w zależności od
potrzeby użytkownika napęd na 2 lub 4 koła.
Wskutek
dużej konkurencji producenci (głównie tanich marek dalekowschodnich)
decydują się na tworzenie modeli, których nie da się jednoznacznie
przyporządkować do którejkolwiek z powyższych grup. Są to jednak przypadki
marginalne, praktycznie nie występujące u największych producentów.
Importowane quady do pojemności silnika 200 cm³ mają sztywną tylną oś bez
mechanizmu różnicowego napędzaną łańcuchem. Ta oś jest resorowana jednym
resorem i ma jeden hamulec (najczęściej tarczowy). Takie quady mają silniki
stosowane głównie w skuterach (różnicą jest to, że tylne ramię zamiast
wahacza ma zębatkę).
W
Polsce, z racji olbrzymiej popularności 4-kołowych ATV, termin ATV -
all-terrain vehicle - jest używany zamiennie z terminem quad. Wynika to w
dużej mierze z faktu, że w Polsce pojazdy ATV zaczęły zyskiwać popularność
dopiero w połowie lat 90, kiedy to na całym świecie hegemonię w rodzinie ATV
sprawowały właśnie 4-kołowce.
W
Polsce zawody quadów organizowane są przez Polski Związek Motorowy
pod patronatem Polskiego Stowarzyszenia Czterokołowców ATV Polska
oraz przez pasjonatów quadów organizujących cykle rajdów przeprawowych jak
płocki "River Ride" czy "Challenge".
W
rajdach oficjalnych, startować można w następujących konkurencjach (w
nawiasie rok organizacji pierwszych zawodów w Polsce):
motocross (wyścigi po torze bez nawierzchni
asfaltowych, często z usypanymi rampami wymuszającymi skoki;
2000),
enduro
("wytrzymałościowe" wyścigi po trasie terenowej;
2000 klasa 4K,
2003 klasa
2K),
supermoto
(wyścigi po torze asfaltowo-szutrowym z rampami wymuszającymi skoki;
2000).
Zawodnicy podzieleni są na następujące klasy:
2K -
quady z napędem na dwa tylne koła,
4K -
quady z napędem na wszystkie cztery koła.
Popularność quadów połączona z niedostatkiem dostępnych torów do jazdy
terenowej powoduje, że wielu ich miłośników wchodzi w konflikt z prawem i
stanowi poważny problem w
ochronie przyrody. Jazda w warunkach terenowych poza gruntami
prywatnymi, w szczególności w
Lasach Państwowych
i obszarach chronionych wiąże się z łamaniem prawa ograniczającego
dostępność takich miejsc dla pojazdów mechanicznych i powodowaniem szkód w
runie
(rozjeżdżanie) i zwierzostanie (potrącenia, płoszenie).
Stosunek
ludzi do quadów w Polsce.
Quady
źle kojarzą się ludziom. Najczęstszym tego powodem jest głośna praca silnika
oraz duży zakres ich zasięgu działania. Wielu ludzi uważa, że wszyscy
posiadacze tych maszyn dewastują przyrodę. Najczęściej jest to wina młodych
nieodpowiedzialnych jeźdźców. Wielu posiadaczy tych maszyn aby poprawić swój
wizerunek pomaga w różnych akcjach takich jak:
1.
Usuwanie dzikich wysypisk śmieci z lasów
2.
Pomoc dla dzieci z domów
dziecka
3.
Wspieranie Wielkiej Orkiestry
Świątecznej Pomocy
i innych
źródło
- Wikipedia |